Bilgisayar nasıl çalışır?

BİLGİSAYAR NASIL ÇALIŞIR?

Bilgisayarın nasıl çalıştığını bilmek neden bu kadar önemlidir? Bazılarımız bilgisayarları kafalarında fazla büyütüyor. Hatta insanları kontrol ettiğini veya daha akıllı olduğunu düşünenlerimiz bile vardır. Ne kadar karışık ve komplike gibi görünselerde bilgisayarlar hiçbir zaman bizi kontrol etmek amacıyla yapılmadı.

Peki bilgisayarlar hakkında daha fazla şey öğrenmek için ne yapmalısınız? Sadece biraz okumayı sevmek ve bilgisayarı biraz kurcalamak.



Yakından tanıdığımız ve çok sevdiğimiz bilgisayarlar o kadar uzun süredir bizimle değildi. İlk ev bilgisayarı 1977 yılında satışa çıkartıldı.

Günümüzde bilgisayarlar küçük, hızlı, güvenilir ve oldukça faydalıdır. Ancak 1977’de durum böyle değildi. Fakat temelde aynı şekilde çalışıyorlardı. Her ikisi de veri alıyor, veri saklıyor, verileri işliyor ve sonra da tıpkı beyinlerimizin yaptığı gibi verileri gönderiyorlardı.

Bilgisayarı tanıyalım…

Bilgisayarla bir iş yapmak için yazılım, donanım ve girdi kombinasyonuna ihtiyacınız vardır.

Donanım, bilgisayarın kendisi gibi aygıtlardan, monitör, klavye, yazıcı, fare ve hoparlörlerden oluşur. Bilgisayarınızın içersinde merkezi işlem birimini (CPU) oluşturan ana kart da dahil çok daha fazla sayıda bit yer alır. Aygıt yazılımdan aldığı komutların işlemini yapar ve görevleri yerine getirir yada hesaplamaları yapar.

Yazılım, belirli işlemleri yapmak için bilgisayarınıza yüklediğiniz programlara verilen isimdir. Macintosh için Apple OS veya PC’ler için Windows XP yada Linux gibi işletim sistemleri vardır. Ayrıca oynadığımız oyunlar yada mektup yazmak veya matematik sorularını çözmek için kullandığımız araçlar gibi uygulama yazılımları vardır.

Bellek
Bir bilgisayarda saklama işlevi çok farklı boyutlarda, türlerde ve şekillerde gerçekleşir. Ancak iki genel saklama türü vardır: kısa süreli ve uzun süreli. Sıradan bir bilgisayarda RAM, ROM, sanal, ön bellek ve çesitli uzun süreli saklama aygıtları gibi çeşitli bellek türleri vardır. Her bir bilgisayar bellek türünün belirli bir işlevi ve amacı vardır.

Bilgisayar bellegi baytlarla ölçülür. Tek bir bayt sekiz sira haline olan 1’ler ve 0’lardan olusur. Bilgisayar bu 0’lar ve 1’lere göre bilgilere erisir ve onlari saklar. Her bir tusa basma veya karakterle bir bayt bellek kullanilir.

ROM
ROM, yada salt okunur bellek, kalıcı, uzun süreli, geçici olmayan bellektir. Geçici olmaması bilgisayar kapandığında da kaybolmaması anlamına gelir. Ayrıca herhangi bir şekilde silinemez yada değistirilemez. ROM’un amacı başlatma yada önyükleme işlemini kontrol eden girdi/çıktı sistemini (BIOS) kaydetmektir.

RAM
ROM’un aksine RAM, yani rasgele erişimli bellek sadece bilgisayar açıkken çalışır. Bu bellek bilgisayarın her işlemini teker teker kontrol ettiği için çok önemlidir. RAM’a ilk giden şey İşletim Sistemidir. Daha sonra RAM’e oynayacağınız bir oyun, İnternet tarayıcı yada istediğiniz başka bir program gider.



İlk kişisel bilgisayarlar sadece 64K’lik RAM’a ihtiyaç duyuyordu. Bugün bu sayı oldukça fazladır. Fotoğraflar, sesler, hatta RAM’a giden filmlerle beraber artık milyonlarda bayta gerek vardır. Mesela şu anda kullandığım bilgisayarda 512 MB’lık yani 512.000 bayt RAM var.

Son birkaç yılda çok işlemlilik RAM’e olan talebi arttırdı. Çok işlemlilik bilgisayarda aynı anda birden fazla programı çalıştırabilme özelliğidir. Örneğin çoğu insan bir taraftan Word’ü kullanırken bir taraftan da İnternet Expoler’ı kullanmayı tercih edebilir. Bu, her iki programında çalışması daha fazla RAM’e ihtiyacı doğurabilir.


Saklama Aygıtları

RAM ve ROM bilgisayarların çok önemli parçaları olabilir, ancak bilgisayarınızda sabit sürücüler ve disk sürücüleri olmadan saklama aygıtları o kadar da faydalı olmaz.

Ev bilgisayarınızda bulunan en yaygın saklama aygıtları şunlardır:

Disket
Manyetik film ile örtülü yuvarlak plastik bir yüzeyi vardır. Ortalama 720 k ile 1440 k arası bilgi saklarlar.



Sabit Disk
Disk adı verilen yuvarlak metal plaka metal havalı sıkı kabuklarla kaplanmış haldedir. Bunların büyüklüğü genellikle 40 ile 200 gigabayt (1000 MB=1GB) arasında değişir. Sabit sürücünün işlevi verileri tüm dosyalara ve bilgisayarın kullanılacağı yazılıma saklamaktır. RAM tarafından kullanılan herhangi bir dosya yada yazılım programı büyük bir olasılıkla sabit diskten gelecektir.

CD-ROM
CD’nin işlevi bir çok sayıda veri saklayabildiği için sabit sürücüye çok benzer. Bunları birbirinden ayıran özellik ise taşınabilir olması ve optik saklama teknolojisidir. Ayrıca sabit disketlerle karşılaştıldığında saklama kapasiteleri çok daha sınırlıdır. Sadece yaklaşık 650 MB’a kadar bilgileri saklayabilirler. Diğer bir önemli fark ise CD’lere verileri yazacak özel bir sürücülerinin olmasıdır. Aksi halde sadece okunabilirler.

DVD-ROM (Dijital Video Diski, salt- okunur- bellek)
DVD’ler yazılabilmeleri ve lazerle okunabilmeleri yönünden birbirlerine çok benzerler. Sabit sürücüler manyetik dalgaları saklama verilerini kullanırlar. Ancak CD’ler ve DVD’ler diskte verileri yazdırmak ve okumak için ışık (lazer) kullanırlar. Bu uzun ve kısa pitler daha sonra saklanır veya diskin yüzeyine yazdırılır. Bunlar sadece lazer teknolojisi ile okunabilir. Yeni DVD teknolojisi normal bir CD’nin saklayabileceği bellek miktarinı arıtrmıştır. DVD’lerin boyutları ise 4.34GB (1000 MB=1GB) ile 7.95 GB arasında değişir.

İşlem Yapma
Eğer birisi bilgisayarın beynini bulmak zorunda kalsaydı, bunların kesinlikle mikro işlemciler olduğu söylenebilirdi. Mikro işlemci genellikle CPU (Merkezi İşlem Birimi) olarak adlandırılır. Mikroişlemci bir posta pulu büyüklüğünde çiptir. İşlemci bilgisayarın en önemli parçasıdır. Mikroişlemci verilerin nasıl saklanacağını kontrol eder ve veri akışını yönetir.

Genellikle bir bilgisayar mikroişlemcisinin gücüne göre tanımlanır. Daha yüksek işlemci hızına sahip çipler ve daha yeni tasarım en iyi performansı ve en yeni teknolojilere erişimi sağlar. Çoğu kişisel bilgisayarda mikroişlemci Intel ve AMD tarafından yapılmıştır.

Girdi
Bilgisayarın en iyi özelliklerinden birisi de bilgisayara komutlar verebilme ve onu bilgi ile besleme yeteneğidir. Herhangi bir girdi aygıtı olmadan bu imkansızdır. Girdi aygıtları bir dizüstü bilgisayardaki klavye gibi bilgisayara monte edilmiş halde olabilir yada bir kablo ile bilgisayara baglanmış olabilir.



En yaygın girdi aygıtı klavyedir. Buna benzer bir çok aygıt vardır, örneğin: fare, iztopu, dokunmaya duyarlı tablet, dokunmaya duyarlı ekran, kalemler, oyun çubukları, tarayıcılar, çubuk kod okuyucular, video ve dijital kameralar, mikrofonlar.

Output - ÇıktıGirdi önemlidir, fakat bunun kadar önemli olan bir diğer şey de bilgisayarın ne yaptığını okuyabilme yeteneğidir. Bilgisayar çıktı aygıtları kullanıcıya hizmet edecek şekilde kullanılır. En yaygın girdi aygıtı monitördür. Ancak çoğu monitörle beraber mükemmel çıktı aygıtları olan hoparlörler ve yazıcı da verilir.

Bir Arada Bunlar Nasıl Çalışır?

Bilgisayarınızı açtığınızda bir girdi yapmış olursunuz. Daha sonra sistem CPU’ya belirli programları başlatmasını ve donanım aygıtlarını yeni girdilerinizi alacak şekilde açmasını bildirir.

Sonraki aşamada ise kullanmak istediğiniz programı seçersiniz. Programı başlatmak için program ikonuna tıklar yada bir komut girersiniz. İnternet tarayıcı programınızı örnek alarak başlayalım. Program başladıktan sonra, artık talimatlarınız için hazır hale gelmiştir. Ya bir adres girersiniz (URL-http://matrax.wordpress.com gibi) yada önceden kaydettiğiniz herhangi bir adresi seçebilirsiniz.

Her iki durumda da bilgisayarınız artık artık ne yapmak istediğinizi biliyordur. İnternet tarayıcısı yazılımı daha sonra bu adresi arar ve gerektiğinde modem gibi diğer donanım aygıtlarını başlatır. Eğer doğru adresi bulabilirse, tarayıcı daha sonra bilgisayara web sayfasından telefon kablosu yada kablo aracılığıyla bilgisayarınıza bilgileri göndermesini söyler. Sonunda da aradığınız web sayfasını görürsünüz.

Eğer sayfa yazdırmaya karar verirseniz yazıcı ikonuna tıklayın. Böylece yine bilgisayara ne yapacağını söyleyen bir girdi vermiş olursunuz. Tarayıcı yazılımı bilgisayarınıza bağlı bir yazıcı olup olmadığını ve bunun açık olup olmadığını belirler. Yazıcınız kapalıysa bunu açmanınızı hatırlatır, sonra da kablo aracılığıyla bilgisayarınızdan yazıcınıza web sayfası hakkındaki bilgileri kablo aracılığıyla yazıcıya gönderir, böylece çıktı alırsınız.

Kaynak: SoyleNasil.Com